Methemoglobin เป็นโมเลกุลเหล็กของเม็ดเลือดแดงในร่างกายที่ผิดปกติ โดยปกติโมเลกุลดังกล่าวจะเป็น ferrous iron (Fe2+) ที่มีคุณสมบัติสามารถจับกับออกซิเจนได้ เพื่อนำออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย แต่เมื่อถูก oxidized แล้วจะกลายเป็น ferric iron (Fe3+) ซึ่งไม่สามารถจับกับออกซิเจนได้ โดยภาวะปกติจะมีการ oxidized เกิดขึ้นทำให้เกิด ferric iron ได้อยู่แล้ว แต่ร่างกายคนเรามีกระบวนการเปลี่ยนแปลงกลับให้เป็น ferrous iron ได้ จึงทำให้ไม่มีอาการผิดปกติ และสามารถตรวจพบระดับ methemoglobin ได้น้อยกว่า 1% ในเลือดคนปกติ แต่หากร่างกายเกิดความผิดปกติหรือได้รับ oxidizing agent จากภายนอกจนทำให้ระดับ methemoglobin ในเลือดสูงขึ้น เรียกว่าเกิดภาวะ methemoglobinemia
¨ ในภาวะปกติ methemoglobin มีน้อยกว่า 3%
¨ ที่ระดับ 10% เริ่มสังเกตเห็นว่าเขียว
¨ ที่ระดับ 20-30% มีเพียงอาการปวดศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย แต่เขียวมาก
¨ ที่ระดับ 30-40% เริ่มมีอาการของการขาด oxygen คือ หายใจเร็ว ชีพจรเต้นเร็วขึ้น
¨ ถ้าหากที่ระดับสูงถึง 50-70% ร่างกายมักจะทนไม่ได้ ผู้ป่วยอาจจะหมดสติ ชัก หัวใจเต้นผิดปกติ และมีโอกาสเสียชีวิตสูงมากเมื่อระดับสูงกว่า 70%
การรักษา
(1) ให้ oxygen โดยให้ high flow oxygen
(2) หยุดการได้รับสารที่เป็นสาเหตุ
(3) Decontamination ได้แก่ การชำระล้างผิวหนังหรือ การล้างท้องหรือ การให้ผง ถ่านกัมมันต์ หรือการทำ whole bowel irrigation ซึ่งจะพิจารณา ตามความจำเป็นในผู้ป่วยและสารที่เป็นสาเหตุแต่ละราย
(4) ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการอื่นที่บ่งบอกถึงภาวะพร่อง oxygen (ไม่นับรวม cyanosis) หรือตรวจพบระดับmethemoglobin มากกว่า 30% ให้ทำ การรักษาด้วย 1% methylene blue 0.1-0.2 ml/kg ทางเส้นเลือดดำ โดยค่อยๆบริหารยามากกว่า 5 นาที ซึ่งจะเริ่มเห็นผลภายใน 20 นาที แต่ หากอาการยังไม่ดีขึ้นภายใน 1 ชั่วโมง อาจให้ซ้ำได้อีกครั้งและหา สาเหตุอื่นๆ ที่อาจเกิดร่วมกันได้
วิธีเก็บรักษา : เก็บในตู้เย็น และป้องกันแสง อายุของยาอยู่ได้นาน 6 เดือน (สังเกตการเกิดตะกอน)
ทางหน่วยผลิตยาปราศจากเชื้อ ได้เตรียม1 %methylene blue 20 ml สำหรับเข้าเส้นสำรองไว้ที่ห้องจ่ายยาผู้ป่วยนอกและใน หรือ ต้องการเพิ่มเติมติดต่อ หน่วยผลิตยาปราศจากเชื้อ 4001, 4004
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น